Mi tru, bøn og von.

Eg vart opplærd til å påkalle Kristus som min frelsar og Herre og be han frelse mine næraste og be for folket og landet og be Fadervår. Når eg var ni år forstod eg at frelsa var det motsette av å verte dåra og forførd slik som ved syndefallet, så eg byrja å be han frelse oss frå det som første prioritet, be han frelse kvinna frå det og be han gi meg ei frelst kvinne til kjæraste og kone som andre prioritet. Når eg bad slik, merka eg at Jesus meg nær, som ein skugge ved mi høgre hand, slik vart eg kjend med han som min beste ven. Sidan har han ikkje forlete meg. Han var livet som var planta i meg ved Guds Ord og det skulle vekse.

Når eg sidan vart forelska i ei jente, var den laglege tida for meg å vedkjenne Jesu namn, det høvde med trua og kjærleiken som Gud hadde gitt meg i hjertet, kjærleiksforholdet mellom Kristus og hans brud var født i meg ved den Heilage Ande, så for meg gjaldt det kjærleiksforholdet mellom mann og kvinne. Når eg gjekk på gymnaset oppdaga eg at det høvde med Paulus si lære og lovnaden om at vi ved trua skulle få komme inn til Guds kvile (Heb.3-4). I følgje Paulus er Kristus hovudet for mannen og mannen er hovudet for kvinna og slik er Kristus hovudet for kyrkja som er hans brud. Paulus grunngav det både utifrå skapingshistoria og evangeliet.

Eg byrja å gå i den Frie Evangeliske Forsamling og fekk oppleve at Jesus talt til meg, både gjennom tala og gjennom tyding av tungetale, det var litt raft og storarta for meg å få oppleve at hans om eg vart kjend med som min beste ven, når eg var ein liten gutunge, sat ved Faderens høgre hand og talte til meg frå himmelen. Han sa til meg at hans frelseverk er fullført og fullkome, så det var berre for meg å tru på det og ta imot i tru. Vi får kvile på grunnlag av Jesu fullførde frelseverk, vi skal feste blikket på han som er Guds Ord og trua sin opphavsmann og fullendar og snakke med han (Heb.12,1…). Slik har han fortsett med å tale til meg sidan også.

Jesus sa eg skulle komme til han med mi sak, overgi meg 100% til han og la han han ta seg av denne saka for meg altså. Han sa eg skulle sjå at han har sett fram for meg ei open dør som ingen kan lukke og invitert meg (Op.3,7-8). Hans frelseverk er fullført og fullkome, så ingen kan lukke den døra for meg. Han har betalt prisen for oss med sitt eige blod, det er billetten til himmelen, også når han kjem for å hente si blodkjøpte brud.  

Jesus sa til oss at det er berre ein måte folk kan verte frelste på og det er ved at hans namn vert løfta opp. Det er ein god grunn til at eg byrjar med å skrive om mi tru, bøn og von til han. Farisearane og dei skriftlærde lessa tunge byrder på folket, men Jesus gav dei kvile.

Matt.11,25 På den tid tok Jesus til ords og sa: «Eg lovar deg, Far, Herre over himmel og jord, fordi du har løynt dette for vise og vituge, men openberra det for umyndige. 26 Ja, Far, for dette var din gode vilje. 27 Alt har Far min overgjeve til meg. Ingen kjenner Sonen utan Faderen, og ingen kjenner Faderen utan Sonen og den som Sonen vil openberra det for.

28 Kom til meg, alle de som slit og har tungt å bera; eg vil gje dykk kvile! 29 Ta mitt åk på dykk og lær av meg, for eg er mild og mjuk i hjarta; så skal de finna kvile for sjelene dykkar. 30 For mitt åk er godt, og mi bør er lett.»

Her talar Jesus til oss om openberring og den openberringa er viktig for oss. Gud openberrar si frelse for oss i Kristus, ved sitt Ord og sin Ande, så den openberringa er viktig for oss, den er frigjerande og den gir oss visdom frå himmelen, den gjer alt mykje enklare for oss.

Når eg skriv om filosofihistoria vil de sjå at det er mange som har streva med å erkjenne kva som er sant og rett og så har dei trekt sine konklusjonar. Like vel han der vere fleire måtar å forstå det på. Eg trur på Faderen og Sonen, ser og opplever Guds rike og vil og kan forstå filosofihistoria utifrå det utgangspunktet. Poenget mitt er ikkje å lære folk å streve, men å vise at vi har løysinga, som gjer alt mykje enklare, så dei slepp å streve.

Det er ein åndskamp, då skal vi først og fremst vere defensive, kle oss i Guds fulle rustning, så skal vi også verte i stand til å gå meir offensivt til verks.

Opplysning og frigjering ved trua på Jesus.

Vi vert opplyste og frigjorde ved forkynninga av Guds Ord, det er berre å tru og ta imot, for Kristus har betalt prisen for oss med sitt eige blod, så vi skal tilhøyre han.

Joh.1,1 I opphavet var Ordet, og Ordet var hjå Gud, og Ordet var Gud. 2 Han var i opphavet hjå Gud. 3 Alt vart til ved han, og utan han vart ikkje noko til av det som har vorte til. 4 I han var liv, og livet var ljoset for menneska. 5 Og ljoset skin i mørkret, men mørkret tok ikkje imot det.

6 Det stod fram ein mann, send av Gud; Johannes var namnet hans. 7 Han kom for å vitna; han skulle vitna om ljoset, så alle kunne koma til tru ved han. 8 Det var ikkje han som var ljoset, men han skulle vitna om ljoset.

9 Det sanne ljoset som lyser for kvart menneske, kom no til verda. 10 Han var i verda, og verda har vorte til ved han, men verda kjende han ikkje. 11 Han kom til sitt eige, og hans eigne tok ikkje imot han. 12 Men alle som tok imot han, dei gav han rett til å verta Guds born, dei som trur på namnet hans. 13 Dei er ikkje fødde av kjøt og blod, ikkje av menneskevilje og ikkje av manns vilje, men av Gud.

14 Og Ordet vart menneske og tok bustad mellom oss, og vi såg hans herlegdom, ein herlegdom som den einborne Sonen har frå Far sin, full av nåde og sanning. 15 Johannes vitnar om han og ropar ut: «Det var om han eg sa: Han som kjem etter meg, er komen framom meg, for han var til før meg.»

16 Av hans fullnad har vi alle fått, og det nåde over nåde. 17 For lova vart gjeven ved Moses; nåden og sanninga kom ved Jesus Kristus. 18 Ingen har nokon gong sett Gud; men den einborne, som er Gud, og som er i Faderens fang, han har synt oss kven han er. Jesus er Guds Ord, i han er liv og livet er lyset for menneska. Vert vi verande i Jesus ord, får vi lære å kjenne sanninga, den Heilage Ande openberrar den for oss, så den set oss fri. I det gamle testamentet vert avgudane, laga av stokk og stein, kalla Lygna, som motsetnad til den var Jesus Sanninga som set oss fri frå trældomen under synda og avgudane. Han betalte prisen for oss med sitt eige blod, for å kjøpe oss fri frå trældomen under synda og avgudane, til den sanne og levande Gud, så vi skal tilhøyre han.

Joh.8,31 Så sa Jesus til dei jødane som var komne til tru på han: «Vert de verande i mitt ord, er de rette læresveinane mine. 32 Då skal de få kjenna sanninga, og sanninga skal gjera dykk frie.» 33 «Vi er Abrahams ætt,» la dei imot, «og har aldri vore trælar for nokon. Korleis kan du då seia at vi skal verta frie?» 34 Jesus svara: «Sanneleg, sanneleg, det seier eg dykk: Kvar den som gjer synd, er træl under synda. 35 Ein træl vert ikkje verande i huset for all tid, men ein son vert verande der for all tid. 36 Får Sonen gjort dykk frie, vert de retteleg frie.

Gal.3,11 At ingen vert rettferdig for Gud ved lova, det er klårt, for det står skrive: Den rettferdige, ved tru skal han leva. 12 I lova spørst det ikkje om tru; der heiter det: Den som held boda, skal leva ved dei. 13 Men Kristus kjøpte oss fri frå forbanninga av lova då han kom under forbanning for vår skuld. For det står skrive: Forbanna er kvar den som heng på eit tre. 14 Dette hende for at folkeslaga ved Jesus Kristus skulle få den velsigning som Abraham hadde fått lovnad om, og for at vi ved trua skulle få Anden, som var lova.

Gal.5,1 Til fridom har Kristus frigjort oss. Stå difor støtt og lat ikkje nokon tvinga dykk inn att under trældoms åk.

Jesu kyrkje er hans brud, han har betalt prisen for henne med sitt eige blod, så ho skal tilhøyre han, som hans brud og hans kone.

Liberalismen.

Rasjonalismen kom som første fase i opplysningstida, så kom liberalismen.

Sitat frå https://snl.no/opplysningstiden :

Opplysningstiden var en epoke i Europas intellektuelle historie der vitenskap, fornuft, frihet, toleranse og framskritt ble innsatt som nye idealer og autoriteter. Opplysningstenkerne argumenterte blant annet for ytringsfrihet, trykkefrihet, religionsfrihet, likhet for loven og demokrati. Det var også under opplysningstiden at begrepet om menneskerettigheter oppstod.

Perioden har sine røtter midt på 1600-tallet med den vitenskapelige revolusjonen og freden i Westfalen som avsluttet religionskrigene i Europa. Den engelske revolusjonen i 1688 settes ofte som startpunkt for opplysningstiden, med den franske revolusjonen i 1789 som sluttpunkt.

Tenkningen i denne perioden er preget av et stadig mer kritisk oppgjør med særlig religiøse dogmer og institusjoner, mens vitenskap, individuell fornuft, frihet, toleranse og framskritt ble innsatt som nye idealer og autoriteter. I tillegg etablerte opplysningstiden nye rammer for kunnskapsutveksling og offentlig debatt. Slik ble opplysningstiden definerende for moderniteten, som omfatter samfunnsomveltninger slik som sekularisering og individualisme, industrialisering og kapitalisme, massemedier og demokrati.

……..

I liberalismen vert empirismen brukt mot religiøse dogmer og rasjonalismen. Det var borgarskapet som kjempa mot adelens privilegier og då kom kongen i eit dilemma, kva skulle han grunnlegge makta si på. Dette handla ikkje om allmenn folkeopplysning og demokrati med allmenn røysterett, det var det protestantane, pietistane og puritanarane som kom med, sidan også dei sosialliberale. Dette vart tydeleg i den engelske revolusjon, sitat frå https://snl.no/Den_engelske_revolusjon :

Den engelske revolusjon var en forfatningsmessig og dynastisk revolusjon der den katolske kongen Jakob 2 ble avsatt og erstattet med sin protestantiske datter Maria 2 og svigersønn Vilhelm 3, som regjerte som felles regenter i England fra 1689. Disse sluttet seg til parlamentets rettighetserklæring (Declaration of Rights) i Bill of Rights, som ble vedtatt samme år. Dermed var den lange kampen mellom konge og parlament over, og folkets rett til å delta i statsstyret ubrytelig fastslått.

Siden reformasjonen på 1500-tallet hadde England vært preget av sterke religiøse motsetninger mellom katolikker, anglikanske protestanter og protestantiske puritanere. Maria den blodiges katolske herredømme (1553–1558) og Oliver Cromwells puritanske diktatur (1653–1658) skapte en forestilling om katolikker og puritanere som politisk og religiøst ekstreme. Men da Karl 2 kom til makten i England etter restaurasjonen i 1660, sto han i takknemlighetsgjeld til det katolske Frankrike som hadde støttet kongefamilien etter Karl 1s henrettelse i 1649. Karl ønsket derfor religiøs toleranse både for katolikker og puritanere.

Parlamentet avviste dette. I løpet av 1660- og 1670-tallet vedtok de en serie lover som innskrenket rettighetene for katolikker og andre religiøse dissenter. Det hersket dessuten stor bekymring for kongefamiliens katolske tilbøyeligheter. I 1673 ble kongens bror Jakob avslørt som hemmelig katolikk og fratrådte sin stilling som riksadmiral (Lord High Admiral). Årene etter var preget av en stadig voksende angst for katolikker. Karl 2 hadde nemlig ingen ektefødte barn og broren Jakob var derfor den neste i rekken til å overta tronen. En stund forsøkte parlamentet gjennom ulike lovforslag å stenge Jakob ute fra tronen (the exclusion crisis), men mislyktes.

…..

SITAT SLUTT.

Men dersom empirismen soleis vert brukt som opposisjon mot sanninga som set oss fri, som om dei vil frigjere seg frå den, så blir det tvert om til trældom. Dette vert det så tydeleg spekulert i, for å fange menneske i snara. Hugs at det var «empirisme» også når folk laga seg gude-bilete og gude-skulpturar av stokk og stein, dei kunne liken folk, dyr og fuglar, det var epirisme med mangel på vit og forstand, det var noko menneska mangla og den mangelen var det vondes problem. Bibelen kalla slik avgudar for lygna, som motsetnad til den var Kristus sanninga som set oss fri frå trældomen under synda og avgudane. Dette er den mest fundamentale frigjeringa, så då kan vi vurdere vi fridomen i liberalismen utifrå den fridomen vi allereie har fått i Kristus.

John Lock var dokter og pedagog og underviste i klassiske språk. Mange andre liberalistar var forfattarar, diktarar altså. Men eg og sikkert mange andre vil hevde at når Guds openberrar si frelse for oss i Kristus, så er det mykje meir verdt enn det menneska diktar i hop og fantaserer om.

John Lock (1632-1704).

Sitat frå https://snl.no/John_Locke :

John Locke var en engelsk filosof og grunnleggeren av den engelske erfaringsfilosofien, eller empirismen. Den var en reaksjon mot den herskende rasjonalismen, forfektet av blant andre René Descartes (1596–1650) og Baruch Spinoza (1632–1677).

Locke var lege og pedagog og underviste i klassiske språk og moralfilosofi ved Universitetet i Oxford fra 1659. Han levde i eksil i Nederland fra 1683 til 1689, hvor flere av hans verker ble ferdigstilt.

Erfaringsfilosofi

Lockes hovedverk er An Essay Concerning Human Understanding (fire bind) fra 1690. Her hevder han at menneskene ikke har noen medfødte ideer (bevissthetsinnhold eller forestillinger av noen art), verken religiøse, moralske, logiske eller andre. Ved fødselen er sjelen (bevisstheten) et ubeskrevet blad – en tabula rasa. Alle våre ideer får vi fra erfaringen, som har to kilder: sansning og refleksjon.

Sansningen leverer ideer direkte til bevisstheten ved sin kontakt med egenskaper i den ytre verden. Den gir oss ideer som gult, hvitt, varmt, kaldt og så videre.

Refleksjon er en slags introspeksjon, «den indre observasjon av sjelens virksomhet når denne er opptatt av sine ideer». Gjennom refleksjon får vi forestillinger om sansning, tenkning, tvil, tro og så videre. Ideer fra sansning er enkle og skyldes direkte objekter i den ytre verden, mens ideer ervervet gjennom refleksjon kan være sammensatte og komplekse.

Lockes erfaringsfilosofiske program er at siden forstanden bare har ideer som stammer fra disse to kildene, skal det også være mulig å analysere alle komplekse begreper og ideer tilbake til deres opphav i sansningen. Dette programmet er felles for de tre klassiske, britiske empiristene Locke, George Berkeley (1685–1753) og David Hume (1711–1776).

…….

Locke er også et av de store navnene i den politiske tenkningens historie. Med Two Treatises of Government fra 1689 fremstår han som en talsmann for et liberalt, konstitusjonelt styre preget av maktfordeling, ytringsfrihet og toleranse, i skarp opposisjon til stuartenes ambisjoner om å skape et eneveldig kongedømme. Han mente også at befolkningen kunne gjøre opprør dersom de ble utsatt for maktmisbruk. Noe demokrati i en moderne forstand av ordet, er det likevel ikke snakk om at Locke tok til orde for, og i andre sammenhenger forsvarte han både adelsprivilegier og slaveriet i Nord-Amerika.

Locke bygger sin politiske filosofi på tanken om en samfunnspakt og prinsippet om fordeling av den politiske makten i samfunnet på flere instanser. Folkesuverenitet og rettssikkerhet er viktige begreper for ham. Slik står han i samme tradisjon som Thomas Hobbes (1588–1679) før ham, og Jean-Jacques Rousseau (1712–1778) og Charles Montesquieu (1689–1755) etter ham. Hans politiske ideer fikk direkte betydning for statsforfatningen i det nydannede Amerikas forente stater.

Religion og pedagogikk

Lockes religionsfilosofi er deistisk. Vi innser med fornuften at verden er skapt av en Gud, og religiøse trossetninger er akseptable dersom de er forenlige med fornuftskunnskaper.

Også i sin pedagogiske filosofi, i verket Some Thoughts Concerning Education fra 1693, viser Locke seg som en forløper for Rousseau. Alt i alt var han en av de store banebryterne for opplysningstidens og liberalismens ideer.

Deismen var ein rasjonalistisk teologi.

John Lock og mange andre på denne tida var deistar. Sitat frå https://snl.no/deisme :

Deisme var en rasjonalistisk teologisk retning på 1600- og 1700-tallet i Vest-Europa. Deistene hevdet at en monoteistisk gudstro måtte bygge på fornuft, og de fleste avviste guddommelig åpenbaring i form av Bibelen eller Jesus Kristus som guddom. Gud er verdens skaper, men griper ikke aktivt inn i historiens gang.

Deistene var i varierende grad kritiske til de etablerte kirkesamfunn, enkelte stod for en konsekvent antiklerikalisme, andre betegnet seg som «kristne deister». De ble utsatt for sterk kritikk og enkelte steder fengslet for blasfemi. Giordano Bruno ble brent som kjetter.

Deismen var særlig utbredt i England og representert av blant andre Lord Herbert av Cherbury og Matthew Tindal. Andre deister var Spinoza, Rousseau og Gotthold Lessing, i Nord-Amerika Benjamin Franklin og Thomas Jefferson. Ordet gikk ut av bruk på 1800-tallet, men deistiske oppfatninger finnes fortsatt både i og utenfor kristne kirkesamfunn.

Montesquieu (1689-1755).

Sitat frå https://snl.no/Montesquieu :

Charles Montesquieu var en fransk politisk filosof, statsrettsteoretiker og skjønnlitterær forfatter. For det meste kjent simpelthen som Montesquieu, som egentlig er ett av hans slektsnavn.

Maktfordelingsprinsippet

Et hovedsynspunkt hos Montesquieu er at lover blir til i et samspill mellom den universelle menneskelige natur og skiftende lokale naturgitte og sosiale forhold. For å forstå et samfunns lover må man kjenne både de prinsippene som former menneskelig aktivitet og samfunnets historie.

Men Montesquieu var også opptatt av å gi råd om hvordan et samfunns lover burde være, særlig hvis de skulle garantere borgernes frihet.

På grunnlag av studier av engelsk historie og filosofi kom han til at friheten krevde at den politiske makten var delt mellom tre uavhengige institusjoner, en lovgivende (folkevalgt), en utøvende (Kongen) og en dømmende. Dette har blitt hetende maktfordelingsprinsippet.

Hans ideer kommer til uttrykk i menneskerettighetserklæringene både i den amerikanske og franske forfatning; de øvde også innflytelse på de norske grunnlovsgivere i 1814.

Rousseau (1712-1778).

Jean-Jacques Rousseau var en sveitsisk filosof og forfatter som bosatte seg i Frankrike og ble en av 1700-tallets mest berømte og omstridte tenkere. Hans originalitet beror særlig på at han så negativt på fornuften og vitenskapens fremskritt midt i opplysningstiden. Gjennom sin dyrking av naturen og det indre liv, som særlig kommer til uttrykk i hans fiksjon (Julie, eller den nye Héloïse) og i hans selvbiografiske tekster (Bekjennelser, Drømmerier), er han sterkt assosiert med romantikken.

Han er feilaktig assosiert med uttrykket «Tilbake til naturen».

Rousseau hevdet selv at han ble forfatter mot sin vilje, som følge av kontroverser han havnet i, som gjorde at han stadig måtte skrive mer til sitt forsvar. Gjennom forfatterskapet kom han med en rekke forslag til reformer innenfor henholdsvis politiske og sosiale institusjoner (Om samfunnspakten), religion og utdannelse (Emile). Frihet er et sentralt begrep i hans filosofi, og flere ulike frigjøringsbevegelser har sitert de kjente åpningsordene i Om samfunnspakten: «Mennesket er født fritt, overalt er det i lenker.» Hans innflytelse på moderne europeisk idéhistorie er betydelig. Immanuel Kant lot seg inspirere sterkt av hans tanker og hevdet at Rousseau var en moralfilosofiens Isaac Newton.

………

Ulikhet og samfunnspakten

I Discours sur les sciences et les arts hevdet Rousseau at mennesket av naturen er godt, men at kulturen har gjort det slett og har ødelagt følelses- og instinktlivets umiddelbare lykke.

Dette engasjerende skriftet gjorde ham med ett slag til Frankrikes førende forfatter, og han gjentok suksessen med Om ulikheten mellom menneskene – dens opprinnelse og grunnlag i 1755, hvor han hevdet menneskenes likhet og forfektet synspunkter som har spilt stor rolle for utviklingen av det moderne demokratiet.

De politiske ideene fra Om ulikheten mellom menneskene utdypes i Om samfunnspakten, som ble utgitt i 1762. Denne har også blitt kalt den franske revolusjons katekisme.

Rousseau mente at samfunnspakten som ligger til grunn for statsdannelser, er å forstå som en avtale individene inngår for å beskytte sin frihet og sine rettigheter. Derved overdrar den enkelte sin vilje til en allmennvilje. Allmennviljen er en overindividuell og enhetlig vilje rettet mot det felles beste.

Denne forståelsen av samfunnspakten skiller seg fra Thomas Hobbes, som ut fra et liknende kontraktteoretisk utgangspunkt mente at individene ga autoritet til en leviathan, en hersker.

Allmennviljen som Rousseau kaller volonté générale, skiller seg fra alles vilje, volonté de tous. Alles vilje er summen av enkeltindividenes egoistisk motiverte viljer. Det er allmennviljen, og ikke alles vilje, som gir opphav til legitim maktutøvelse.

Den utøvende og styrende makten, som forvalter maktutøvelsen, skal derfor være organ for og avhengig av allmennviljen. Denne læren fikk store konsekvenser for frigjøringskriger og revolusjoner på 1700- og 1800-tallet, blant annet arbeidet for et selvstendig Norge i 1814.

Emile, eller om oppdragelse

I 1762, samme år som Om samfunnspakten, kom Rousseaus hovedverk Emile – eller om oppdragelse, hvor han argumenterte for en ny oppdragelse som i frihet skulle utvikle mennesket til naturlighet. Ved å søke dypt inn i sin egen natur finner man den rette veien å gå. Slik unngår man også å bli den mennesketypen Rousseau foraktet på det sterkeste, etterapende smiskere.

Med sin understrekning av barnets selvstendige verdi og at opplæringen ikke skal skje på autoritetsbud, har dette verket dannet en epoke i pedagogikken. Med dette er også Emile et verk som er helt i tråd med opplysningstidens sentrale tanke om å stole på sin egen dømmekraft.

Barnet skal ha rett til å lære tingene og verden å kjenne gjennom sin egen aktive virksomhet, ikke bare gjennom bøker og autoriteters ord. En viktig rolle for oppdrageren blir å forebygge villfarelser og laster. Siste bok av dette verket inneholder også Rousseaus tanker om kvinnens oppdragelse, som har blitt kritisert for å være kvinneundertrykkende.

SITAT SLUTT.

Voltair (1694-1778).

Voltaire var en fransk forfatter og filosof. Han regnes som den fremste representanten for opplysningstiden i Frankrike samt 1700-tallets mest innflytelsesrike skikkelse i Europa. Navnet Voltaire er et pseudonym for François-Marie Arouet.

Hans fremste kampsak som filosof var toleranse. Likevel huskes han som en foregangsmann for den franske revolusjon.

……..

Størsteparten av Voltaires verk preges av troen på at man ved fornuftens hjelp kan skape en harmonisk og lykkelig verden. Mot slutten av hans liv ble menneskesynet mer pessimistisk, og han ble mer opptatt av de lidelsene menneskene aldri kan unngå. Han bekjempet fanatismen i alle dens former, særlig den religiøse, men hans egen kritikk av kristendommen kan likevel av og til nærme seg det fanatiske.

Voltaire var deist, det vil si at han avviste åpenbaringen og den kristne troen, men mente at fornuften kunne vitne om eksistensen av en Gud, «allfornuften» og «allgodheten». Med sin humor, ironi og sin klare og levende fremstillingsevne kjempet han for frihet og toleranse. Hans ideal var det opplyste eneveldet; han mente at enkelte sosiale forskjeller var naturbestemte og at «folket» aldri ville bli i stand til å ta ansvar for styret av et land. Likevel kom hans tanker til å fremme revolusjonens sak, og hans sarkofag ble plassert i de revolusjonære helters mausoleum, Panthéon.

Sosialliberalisme.

Sitat frå https://snl.no/sosialliberalisme :

Sosialliberalisme er en form for liberalisme som ble utformet i Storbritannia i siste halvdel av 1800-tallet, og som understreker at individet ikke bare er et selvstendig vesen, men også avhengig av å tilhøre et samfunn eller sosialt fellesskap. Sosialliberalismen betoner i tråd med dette at staten må gripe regulerende inn i samfunnsforholdene: Staten må legge forholdene til rette for sosialt forsvarlig og ansvarlig individuell utfoldelse.

Uten en slik tilrettelegging vil individene utvikle seg ensidig og som hensynsløse vesener, der de sterke klarer seg godt og de svake bukker under. Ut fra denne tankegangen mener sosialliberale tenkere at staten bør legge til rette for en regulert markedsøkonomi, som i noen grad bekjemper fattigdom og ulikhet, for eksempel i form av en velferdsstat.

Sosialliberalismen ble utformet som en relativt forsiktig reaksjon på det som ofte blir omtalt som klassisk liberalisme, som på sin side legger til grunn at staten i minst mulig grad bør regulere markedsøkonomien eller ta på seg andre oppgaver ut over det å sørge for ro, orden og at det markedsøkonomiske systemet fortsetter å fungere.

Blant sosialliberalismens viktigste teoretikere finner vi britene John Stuart Mill (1806–1873), Thomas Hill Green (1836–1882) og Leonard T. Hobhouse (1864–1929). Nærmere vår egen tid finner vi økonomene John Maynard Keynes (1883–1946), William Beveridge (1879–1963) og John Rawls (1921–2002). Det alle disse har til felles, er et ønske om å rette opp i noen av bivirkningene som følger med markedsøkonomien, uten å oppgi den eldre eller «klassiske» liberale tanken om at markedsøkonomiske organiseringsprinsipper bør være hovedregelen i samfunnet.

På 1900-tallet ble sosialliberalismen det viktigste ideologiske grunnlaget for mange liberale partier, blant annet Venstre i Norge, Liberalerna (tidligere Folkpartiet) i Sverige samt både Venstre og i Radikale Venstre i Danmark. Også Liberaldemokratene i Storbritannia, FDP i Tyskland og til dels det demokratiske partiet i USA kan regnes blant de sosialliberale partiene. Også mange sosialdemokratiske partier er, særlig etter andre verdenskrig, blitt påvirket av sosialliberal tenkning.

SITAT SLUTT.

Gud openberrar si frelse for oss i Kristus, slik vert vi opplyste og frigjorde. Vurdere opplysningstida og liberalismen utifrå kristendomen.

Den Duglause Hyrdingen.

Liberalistane avviste openberringa i Bibelen og den fridomen dei snakka om gjaldt ikkje for vanlege folk. Dei måtte leve i fattigdom, for å avgrense vekst i folketalet. Fekk dei meir rikdom, resulterte det berre i vekst i folketale som so åt opp rikdomen og resulterte dermed i at fattigdomen breidde om seg. Dei låg på eit så lavt nivå at det var ikkje hjelp i å prøve å lære dei visdom slik som Sokrates prøvde på. Så det var poenget med samansverjinga mot Sokrates og det var også poenget med samansverjinga mot Kristus. Dette er grunna på det fundamentale klagemålet mot mennesket, ormens klagemål mot mennesket på grunn av syndefallet (Joh.Op.13,1…). Det virka i midelalderen også, ved at paven vart ein fornya versjon av «den Duglause Hyrdingen».

Sak.11,4 Så har Herren min Gud sagt: «Gjæt sauene som skal slaktast!» 5 Dei som kjøper dei, slaktar dei utan å bøta for det, og dei som sel dei, seier: «Lova vere Herren, eg vart rik!» Og deira eigne hyrdingar sparer dei ikkje. 6 «For eg vil ikkje lenger spara folket i landet,» lyder ordet frå Herren. «Sjå, eg vil la menneska falla i hendene på kvarandre og i hendene på kongen deira; dei skal herja landet, og eg vil ikkje berga nokon ut or deira hand.»

7 Så gjætte eg slaktesauene for sauehandlarane. Eg tok meg to stavar; den eine kalla eg Godvilje, den andre kalla eg Samband, og eg gjætte sauene. – 8 Eg rudde or vegen dei tre hyrdingane på ein månad.

Men eg miste tolmodet med dei, og dei fekk uvilje mot meg òg. 9 Eg sa: «Eg vil ikkje gjæta dykk. Dei som held på å døy, får døy; dei som går til grunne, får gå til grunne; og dei som er att, får eta kvarandre opp.» 10 Så tok eg staven min Godvilje og braut han av; eg ville løysa opp den pakta som eg hadde gjort med alle folkeslaga. 11 Og ho vart oppløyst den dagen. Sauehandlarane som vakta på meg, skjøna då at dette var Herrens ord.

12 Eg sa til dei: «Om de så synest, så gjev meg løna mi; om ikkje, så lat det vera!» Då vog dei opp løna mi, tretti sølvstykke. 13 Men Herren sa til meg: «Ta pengane og kast dei til smeltaren, den herlege summen som dei har verdsett meg til.» Og eg tok dei tretti sølvstykka og kasta dei inn i Herrens hus, til smeltaren. 14 Så braut eg av den andre staven, Samband; eg ville bryta brorskapen mellom Juda og Israel.

15 Herren sa til meg: «Bu deg atter som ein hyrding, ein duglaus hyrding! 16 For sjå, eg vil reisa opp ein hyrding i landet, ein som

ikkje ser etter dei som går seg bort,

ikkje leitar etter dei som går seg vilt,

ikkje lækjer dei som er skadde,

ikkje syter for mat til dei friske,

men et kjøtet av dei feite dyra

og riv klauvene av dei.»

17 Ve den duglause hyrdingen min,

som går bort frå sauene!

Sverd mot armen og høgre auga hans!

Armen hans skal visna bort,

og det høgre auga sløkkjast ut.

I midelalderen vart paven ein slik fornya versjon av «den Duglause Hyrdingen», med avlatshandelen. Leiinga i den Katolske Kyrkja påstod at Kristus var så streng at vanlege folk ikkje kunne be til han direkte, dei måtte gå via paven, prestane eller helgenane. Dette strir mot evangeliet og dermed mot svært så grunnleggande menneskerettar. Dei likte å kalle paven for far, men det måtte då vere ein heilt annan slags fader enn Gud Fader som Kristus tala om.

Alle som tok imot Jesus gav han rett til å verte Guds born og kva slags far vil ikkje høyre på borna sine når dei kjem og ber han om å få noko godt?

Matt.7, 7 Bed, så skal de få. Leita, så skal de finna. Banka på, så skal det verta opplate for dykk. 8 For kvar den som bed, han får; og den som leitar, han finn; og den som bankar på, for han vert det opplate.

9 Eller er det nokon av dykk som gjev son sin ein stein når han bed om brød, 10 eller gjev han ein orm når han bed om ein fisk? 11 Når no de som er vonde, veit å gje borna dykkar gode gåver, kor mykje meir skal ikkje då Far dykkar i himmelen gje gode gåver til dei som bed han!

Då fekk vi først ein liberalisme der vanlege vart sett på som salsvare, som trælar. Det høver med det som er sagt om «den Store Skjøkje»,  men dette byrja ikkje med liberalismen, det er ein tradisjon som går heilt tilbake til den gamle religionen i Babylonia. Hol likte ikkje heilage menn, som profetane, då var det vel ikkje så rart om ho mislikte rasjonalistane heller (Joh.Op.18).

Sidan fekk vi ein sosial-liberalisme med allmenn folkeopplysning, der vanlege folk vart sett på som forbrukarar i ein fungerande marknadsøkonomi, det var vesentleg på grunn av reformasjonen.

Frelse, fridom, framtid og von eller illusjon, utopi, dikt og oppspinn.

Eg vart opplærd til å påkalle Kristus som min frelsar og Herre og be han frelse mine næraste og be for folket og landet og be Fadervår. Når eg var ni år forstod eg at frelsa var det motsette av å verte dåra og forførd slik som ved syndefallet, så eg byrja å be han frelse oss frå det som første prioritet, be han frelse kvinna frå det og be han gi meg ei frelst kvinne til kjæraste og kone som andre prioritet. Når eg bad slik, merka eg at Jesus meg nær, som ein skugge ved mi høgre hand, slik vart eg kjend med han som min beste ven. Sidan har han ikkje forlete meg. Han var livet som var planta i meg ved Guds Ord og det skulle vekse.

Når eg vart voksen, sa Jesus at han var den som tok seg av mi sak, så eg skulle komme til han med den. Det var å verte som barn. Det er nok mange som meiner dette er barnsleg dumt, slik også midelalderen, når leiarane i den Katolske Kyrkja hevda Kristus var så streng at vanlege folk ikkje kunne be til han direkte. I vår tid er der visst mange som har avvist dette på liknande vis og så vil dei liksom lære oss å på ein annan måte og er tydeleg vis frekke nok til å ta seg til rette på den måten, så dei skal be i staden for oss og så ventar dei at folket skal jatte etter?! Men då forvitrar demokratiet innanfrå.

Det er tydeleg vis det dei prøvar på med denne såkalla kvinnefrigjeringa og likestillingspolitikken, det kjem tydeleg vis som erstatning for evangeliet. Det er nok slik som eg frykta, at ormen lokka kvinna med at dersom dei et av kunnskapstreet, så skal dei verte liksom Gud og kjenna godt og vondt. Ho åt av frukta og gav mannen sin med seg og han åt. Fyrst vart ho liksom Gud og så vart han det også og slik vart dei likestilt altså?! Ropet om likestilling har vorte som ein religion der dei ropar på likestilling i staden for å rope til Kristus om frelse. Dei ropar på styresmaktene og politikarane, som om dei skulle vere gudar. Tydeleg vis som profetert om den Store Skjøkje i Joh.Op.18.

Jesus har betalt prisen for oss med sitt eige blod, for å kjøpe oss tilbake til den levande og sanne Gud, så vi skal tilhøyre han. Då er det berre for oss og tru og ta imot og overgi oss til han, vi tilhøyrer han og derfor gir vi oss heilt til han. Slik er det å verte frelst, det er å verte hans eigedom. Eg påkalla han som min frelsar og Herre og bad han frelse menneske som første prioritet og gi meg ei frelst kvinne til kone som andre prioritet. Er eg og ho frelste, så tilhøyrer vi han og gir han meg henne til kone, så tilhøyrer ho meg som kona mi, men vi begge tilhøyrer han. Han elskar henne gjennom meg, som si brud, slik inngår vi i kyrkja som er hans brud. Den er hans eigedom.

I det gamle testamentet vert det skilt mellom Guds Ord og draum og draum som er gitt frå Gud som profeti, til samanlikning med syner som også er profeti.

Jer.23,25 Eg har høyrt kva dei seier, dei profetane som spår lygn i mitt namn. «Eg har drøymt, eg har drøymt,» seier dei. 26 Kor lenge skal dei tenkja så, desse profetane som spår lygn og forkynner sine svikefulle påfunn? 27 Med draumane som dei fortel kvarandre, tenkjer dei å få folket mitt til å gløyma meg, liksom fedrane deira gløymde mitt namn og dyrka Ba’al. 28 Den profeten som har ein draum, han får fortelja draumen; men den som har mitt ord, han skal tala mitt ord i sanning.

Kva har halmen sams med kornet?

lyder ordet frå Herren.

29 Mitt ord, er ikkje det som ein eld,

lik ei sleggje som knuser fjell? seier Herren.

30 Difor vender eg meg mot profetane, seier Herren, dei som stel orda mine frå kvarandre. 31 Sjå, eg vender meg mot profetane, seier Herren, dei som ber fram profetord berre dei får tunga på glid. 32 Eg vender meg mot profetane som har lygndraumar og fortel dei, seier Herren. Dei fører folket mitt vilt med lygnene sine og skrytet sitt. Eg har ikkje sendt dei eller gjeve dei noko påbod, og dei er ikkje til minste gagn for dette folket, lyder ordet frå Herren.

På Jeremias si tid vart folket bortførde til Babylonia og Jeremias profeterte om at Gud ville gi dei framtid og von.

Jer.29,4 Så seier Herren, Allhærs Gud, Israels Gud, til alle dei som eg har ført bort frå Jerusalem til Babylonia: 5 Bygg dykk hus og bu i dei, planta hagar og et frukta or dei! 6 Ta dykk koner og få søner og døtrer! Finn koner til sønene dykkar og gift bort døtrene dykkar, så dei kan få søner og døtrer. De skal auka i tal der og ikkje minka. 7 Og sjå til at det må gå den byen vel som eg har ført dykk bort til, og bed til Herren for han! For når det går han vel, går det dykk vel òg.

8 Så seier Herren, Allhærs Gud, Israels Gud: Lat dykk ikkje narra av profetane og spåmennene som er hjå dykk, og bry dykk ikkje om det de drøymer! 9 For det er lygn det dei spår dykk i mitt namn. Eg har ikkje sendt dei, lyder ordet frå Herren.

10 Så seier Herren: Når sytti år er lidne for Babylonia, skal eg sjå til dykk. Då vil eg gjera det eg har lova, og føra dykk heim att til denne staden. 11 For eg veit kva tankar eg har med dykk, seier Herren, fredstankar og ikkje ulukketankar. Eg vil gje dykk framtid og von.

12 Når de kallar på meg og kjem til meg med bønene dykkar, vil eg høyra på dykk. 13 Når de søkjer meg, skal de finna meg. Ja, søkjer de meg av eit heilt hjarta, 14 lèt eg dykk finna meg, seier Herren. Så vil eg venda lagnaden dykkar og samla dykk frå alle dei folk og stader som eg har drive dykk bort til, lyder ordet frå Herren. Og eg vil la dykk koma heim att til den staden eg førte dykk bort ifrå.

…..

Kong Nebukadnesar fekk ein draum som han ville ha tyding på, Daniel fekk tyding og det var ein viktig profeti. Josef fekk også ein draum som vart oppfylt som profeti og han tyda draumar i Egypt som også vart oppfylte som profetiar. Joel profeterte om at gamle skulle få draumar og unge skulle få syner.

2024.07.17. Djevelen har lagt lok på deg. Men no er tida inne for at du skal blomstre!

Denne profetien synest passe bra her, profetisk bodskap ved Elin Therese Slotten:

«Åpne din munn så skal jeg fylle den, sier Herren. Jeg ønsker å bruke deg mitt barn. Du føler at du ikke passer inn og du tror du ikke har en rolle i mitt rike. Men det er en løgn fra løgnens far. Verden er flink til å sette mine barn i lenker. Verden har laget seg er egent system hvor noen passer inn og andre ikke. Men jeg ønsker å bruke det som denne verden ikke ser. Det som er lavt stilt her i denne verden, for å gjøre de vise til skamme. Du har en stor rolle i mitt rike og jeg ønsker å bruke deg mektig. Ikke i egen kraft, med min herlighet, sier Herren. Du er kalt mitt barn og du er sett! Du er viktig og du har en oppgave. En stor oppgave! Ikke sett begrensinger på deg selv. Mennesker ser på det ytre, men jeg ser til hjerte. Jeg velger ikke de kvalifiserte, men jeg kvalifiserer de utvalgte. Jeg har sett deg mitt barn. Jeg ser hvordan verden har dømt deg og satt lokk på deg. Jeg ser hvordan djevelen har stoppet deg igjen og igjen. Men nå er tiden der hvor du skal få blomstre! Du har lenge nok sett ned på deg selv og tenkt du er ubrukelig. Men i dag mitt barn kalle jeg deg til å ta et steg i tro. Stå den onde imot og han vil fly fra deg. Ta min hånd og stol på meg. Er det noe som er for vanskelig for meg? Sier Herren. Er det noen som er for vanskelig for meg å bruke? Nei ! La meg lede deg ut steg for steg, i ditt nye liv med meg. Du er kalt og viktig og du er elsket! Åpne din munn, så skal jeg fylle den! Jeg vil vise deg store og ufattelige ting, ting du ikke kjenner til.»